Таҳия ва нашри як силсила осори муҳиму бунёдӣ дар бахши забоншиносии тоҷик, махсусан, асарҳо оид ба таърихи забони тоҷикӣ, забони муосири тоҷикӣ, фарҳангу луғатномаҳои гуногун, аз қабили «Фарҳанги тоҷикӣ ба русӣ», «Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ», «Донишномаи Рӯдакӣ», “Фарҳанги мукаммали забони тоҷикӣ” ва чанде асарҳои дигар дараҷаи омодагӣ ва иқтидори илмии  мутахассисони тоҷикро дар ин самт намоён сохт.

Таърихи фалак хеле куҳан буда, пайдоиши ин суруди мардумиро ба қарнҳои IX-X мансуб медонанд. Шояд ҳамин тавр ҳам бошад, чунки ин қарнҳои «тиллоӣ» фарзандони бузургеро парвариш намуда, тафаккури илмиву адабии тоҷикон дар ин давра қуллаҳои баландро фатҳ кард. Масалан, муаллифи мақолаи «Панҷ намуди фалак» Ҷ. Темурзода аз китоби «Ҷавоҳири қалб» чунин ривоятро меорад:
«Чун  овозаи  шеъри Ятимӣ дар саросари Мовароуннаҳр ва Хуросон паҳн гардид,

Кормандони шуъбаи илмӣ-таҳқиқотӣ ва Шуъбаи автоматикунонии раванди китобдорӣ - иттилоотии Китобхонаи миллии Тоҷикистон ҷиҳати даъвати донишҷӯён ба Китобхона ба Донишгоҳи миллии Тоҷикистон ва Донишгоҳи омӯзгории ба номи садриддин Айнӣ рафтанд.
Кормандони Китобхонаро раёсати факултаҳои рўзноманигорӣ, шарқшиносӣ, муносибатҳои байналмилалӣ, биология ва математика ба ҳузур пазируфтанд ва барои бо донишҷўён суҳбат намудан

Дар Осорхонаи забони тоҷикии Китобхонаи миллии Тоҷикистон мизи мудаввар дар мавзўи «Сиёсати давлат дар бораи забони давлатӣ» ба ифтихори Рўзи забон баргузор гардид.
Директори Китобхонаи миллии Тоҷикистон, профессор Сайфиддин Назарзода дар сухани ифтитоҳии худ дар мавриди ҷойгоҳи забони модарӣ ва талошҳои Ҳукумати кишвар ва Пешвои миллат барои татбиқи Қонуни забон ва покии забони модарӣ ҳарф зад.

Меҳргон яке аз куҳантарин  ҷашнҳои мардуми ориёинажод буда, гузаштагонамон онро ҳамчун ситоишу ниёиши Меҳр ё Митро ва рамзи аҳду паймон ва дўстиву муҳаббати ойини меҳрпарастӣ таъбир кардаанд. Меҳргон иди ҷамъоварии ҳосили рўёндаи деҳқон, иди фаровонӣ, шодию нишот, дўстию рафоқат, ваҳдату ягонагӣ ва меҳру садоқат аст.

Асосгузори сулҳу ваҳдат, Пешвои миллат,
Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон  Эмомалӣ  Раҳмон

Соли 1973 нашриёти «Ирфон» китоби  Ҷалилов Абдуҳамидро бо номи «Аз таърихи  маданияту ҳаёти халқи  тоҷик» (“Из истории культурной жизни таджикского народа») аз чоп баровард, ки ин асар зери роҳбарии Вазорати маорифи халқии тоҷик ва Донишгоҳи давлатии Тоҷикистон ба номи В.И.Ленин ба чоп тавсия шуда буд. Дар ин асар аз таърихи маданияти гузаштаи халқи тоҷик дар аввалҳои асрҳои миёна маълумот оварда мешавад.
Китоби мазкур аз сарсухан ва се боб иборат мебошад. Дар пешгуфтори ин китоб доир ба давраҳои таърихӣ, вазъи сиёсии давлатдории тоҷикон аз асри панҷ то асри даҳ, то давлати Сомониён ба таври мухтасар маълумот оварда мешавад.
Боби аввал «Забон ва хат» ном дошта, дар ин қисмат хонандагон бо кадом забон гуфтугў кардани суғдиён ошноӣ пайдо мекунанд. Дар  ҳамин боби китоб омадааст, ки: суғдиён  бо забони куҳани