Забони миллат – ҳастии миллат. Китоби дуюм. “Забон ва замон”
Нашр шуд 2020-06-24 14:24
Китоби дувуми «Забони миллат – ҳастии миллат»-и Асосгузори сулҳу Ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо номи «Забон ва замон» аз чоп баромад, ки марҳилаи таърихи густариши забони тоҷикиро аз ибтидои асри XII то ибтидои асри XX фаро мегирад. Дар он аз сарчашмаҳои муътамади таърихию адабӣ маълумот оварда шудааст. Китоб бо забони содаву фасеҳ ва сабки илмию оммавӣ таҳия гардида, барои доираи васеи дўстдорони забони ноби тоҷикӣ, таърих ва адабу фарҳанг пешбинӣ гардидааст.
Чаро дев? Чӣ тавр ин вожа метавонад ба тағйири қавм таъсири амиқ бирасонад? Охир, аз рўйи ақидаи хурофотӣ ин дев беш аз як ғўл (гул) нест. Тибқи гузориши фарҳангу доиратулмаорифҳо ин дев маҳлуқест болобаланду калонҷусса, пурзўру тавоно. Ин тавсиф дар тўли садсолаҳо бо эҷоди устураву афсона, адабиёти даҳанию хатии мардумони эронинажод ба миён омада, ба фарҳанги ҳамсояқабоил низ нуфуз намудааст. Афзуда аз ин, вожаи «дев» хеле қадимист. Дурустии ин ақидаро луғоти мардумони Урупо, ба вижа юнонию русӣ таъйид мекунанд. Имрўз ҳам номи ин вожа ба юнонӣ Zeus (Зевс); ба русӣ «дев», 
Абрҳои сиёҳи ҷанги хонумонсӯзи шаҳрвандӣ осмони кишвари азизамон Тоҷикистонро фаро гирифта, мардумро ба муқовиматҳои дохилӣ барангезониданд, ки аз натиҷааш зиёда аз 25 ҳазор оилаҳо бесаробон ва қариб 60 ҳазор нафар кӯдакони маъсум талхии ятимиро чашиданд. Ва инчунин ба тамоми соҳаҳои хоҷагии халқ хосса ба махозини илму маърифат хисороти ҷиддӣ ворид гардид. Дар он айём 126 муассисаи таълимӣ ба пуррагӣ хароб гардиданд ва наздики 120 ҳазор нафар хонандагон 
Мавриди зикр аст, ки ба мавзўи сулҳу ваҳдат аз сардафтари адабиёти классики форсу тоҷик устод Абўабдуллоҳ Рўдакӣ сар карда, то устод Садриддин Айнӣ адибон шеърҳои ҷолиб офаридаанд, ки пиру барнои ҷумҳурӣ то ҳанўз аз онҳо баҳра мебардоранд.
