Муаррифии ду китоби энсиклопедӣ дар Китобхонаи миллӣ
Дар Китобхонаи миллии Тоҷикистон дар ҳамкорӣ бо Муассисаи давлатии МД «Сарредаксияи илмии Энсиклопедияи миллии Тоҷикистон» муаррифии китобҳои «Тақсимоти маъмурии Ҷумҳурии Тоҷикистон» ва «Донишномаи фарҳанги мардуми тоҷик» баргузор гардид.
Дар нишаст зиёда аз 60 нафар мутахассисону донишҷӯён аз Маҷлиси миллии Маҷлиси олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Вазорати фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон, Кумитаи забон ва истилоҳоти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, Корхонаи воҳиди давлатии «Фабрикаи харитасозӣ», Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, Институти забон ва адабиёти ба номи Рӯдакии Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, Институти таърих, бостоншиносӣ ва мардумшиносии ба номи А. Дониши Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, Донишгоҳи миллии Тоҷикистон, Донишгоҳи давлатии омӯзгории Тоҷикистон ба номи Садриддин Айнӣ, Сарредаксияи илмии Энсиклопедияи миллии Тоҷикистон, Пажӯҳишгоҳи илмӣ-тадқиқотии фарҳанг ва иттилоот, Палатаи савдо ва китоби Ҷумҳурии Тоҷикистон, Хонаи китоби Ҷумҳурии Тоҷикистон, намояндагони воситаҳои ахбори омма, кормандони Китобхонаи миллӣ иштирок намуданд.
Дар нишаст директори Китобхонаи миллӣ доктори илми педагогӣ, профессор Абдусалом Мирализода, раиси Кумита оид ба ҳамоҳангсозии фаъолияти Маҷлиси миллӣ бо Маҷлиси намояндагон, ҳокимияти иҷроия, иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ, воситаҳои ахбори омма ва робитаҳои байнипарламентии Маҷлиси миллии академик Имомзода Муҳаммадюсуф Сайдалӣ, вазири фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон Шамсиддин Орумбекзода, раиси Кумитаи забон ва истилоҳоти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон Гавҳар Шарофзода, сармуҳаррири Сарредаксияи илмии Энсиклопедияи миллии Тоҷикистон, номзади илми таърих, дотсент Нурмуҳаммади Амиршоҳӣ, устоди Донишгоҳи миллии Тоҷикистон, доктори илми филологӣ, профессор Равшани Раҳмонӣ ширкат ва суханронӣ намуданд.
Ҳукумати кишвар дар самти ҳифз ва гиромидошт ва омӯзиши тамаддуну фарҳанги миллӣ таваҷҷуҳи хоса дошта, урфу одат, тарзи тасаввуру баён, донишу таҷрибаҳо, – инчунин афзори вобастаи онҳо, ашё, нигораҳо ва фазои фарҳангиро, ки аз тарафи ҷамоат гурӯҳҳо ва дар баъзе маворид афроде дар алоҳидагӣ ба сифати қисмате аз мероси фарҳангии худ барномаҳои махсусро тасдиқ карааст. Дар ин замина маводи гуногун дар китобу маҷаллаҳо нашр гардида, барои густариш, арҷгузорӣ ва ҳифзу гиромидошти фарҳанги миллӣ хидмати хоса доранд.
Китоби «Тақсимоти марзиву маъмурии Ҷумҳурии Тоҷикистон» дар асоси фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон аз 20.02.2017, № 424 «Дар бораи нашри Энсиклопедияи Миллии Тоҷик» нашр гардидааст. Қобили зикр аст, аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мақсади эҳё ва ҳифзи мероси фарҳанги мардум, рисолати таърихӣ номгузории мавзеҳои ҷуғрофии кишвар дар замони соҳибистиқлолӣ бо дарназардошти суннатҳои номгузории миллии тоҷикӣ роҳандозӣ гардида шудааст.
Чунин иқдом дар асоси дастури роҳбари давлат, Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз соли 2011 инҷониб бо вусъат идома дорад. Чунин вазъ дар харитаи ҷуғрофии кишвар тағйироти куллиро ворид намуд. Дар китоби «Тақсимоти марзиву маъмурӣ» феҳристи алифбоии ноҳияҳо, шаҳрҳову шаҳракҳо, ҷамоатҳои деҳот ва маҳалҳои аҳолинишин, ҳамчунин феҳристҳои деҳаҳои ҳамном, номҳои қаблӣ ва номҳои ҳозираи онҳо, дар бораи муҳимтарин тағйирот маълумот дода шудааст. Ин китоб таърихии замони истиқлолиятро бо ҳимоят аз фарҳанги суннати миллии номгузории кишвар ва инъикоси маҳалли ҷуғрофӣ дар саҳифаи таърихи кишвар барои насли оянда мерос хоҳад монд.
«Донишномаи фарҳанги мардум» дар асоси «Барномаи ҳифзи мероси фарҳанги ғайримоддии халқи тоҷик барои солҳои 2013-2020» (бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 31-уми майи соли 2012, №263) аз ҷониби Сарредаксияи илмии Энсиклопедияи миллии тоҷик дар ҳамкори бо олимони Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон нашр гардидааст. Қобили зикр аст, ки ҷилди аввали китоб соли 2015 ва ҷилди дуюми он имсол ба нашр расид.
Ҷилди аввал «Донишномаи фарҳанги мардум» аз ҳарфи «А» то «М» ҷилди дуюм идомаи қисмати аввали он буда, аз ҳарфи «Н» то «Я»-ро дар бар гирифта, ҳамчун намунаи луғати муфассали фарҳанги мардум аз моддӣ ва ғайримоддӣ оид ба суннатҳои гуногун, аз қабили ҷашну маросимҳо, навъҳои хӯрокҳои миллӣ, тибби мардумӣ, либосҳои миллӣ, нақшу нигорҳо маълумоти возеҳи донишномавӣ дода шудааст.
Хонандагон метавонанд, аз ин китоб дар бораи бисёр аз суннатҳои волои миллӣ, махсусан анаъанаҳои гузашта, ки имрӯз дубора дар марҳилаи эҳёшавӣ қарор доранд маълумоти муфассал бигиранд.
Дар нишаст ҳамчунин Бароти Абдураҳмон, мудири шуъбаи таърих ва назарияи санъати институти таърих, бостоншиносӣ ва мардумшиносии ба номи А. Дониши академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, доктори илми таърих, профессор Аскаралӣ Раҷабов ва Шоири халқи Тоҷикистон Назри Яздон суханронӣ намуданд.
Суратгир: Хусрави Милод
