Гар санг ҳама лаъли Бадахшон будӣ,
Пас қимати лаълу санг яксон будӣ
Саъдӣ
Сангҳои гаронбаҳои Бадахшон ҳанӯз аз қарнҳои бостонӣ диққати оламиёнро ба худ ҷалб мекарданд ва лаълу лоҷвардаш дар бозорҳои Шарқ на танҳо ба нархи тилло, балки бештар аз он арзиш доштанд. Таваҷҷуҳ ба сангҳои гаронбаҳои
Суруди овозадори «Республикаи ман» бар матни Боқӣ Раҳимзода ва Муҳиддин Фарҳат, ки соли 1975 эҷод шуда буд ҳоло ҳам дар ҷашну чорабиниҳои бошукўҳи идона садо медиҳад. Имрўз ҳам зебогӣ ва маънои худро гум накардааст ва дар қатори сурудҳои тарбиявию ватандўстона мақоми аввалро дорад.
Шаш ҷилд Нотаи “Шашмақом” ба тозагӣ ба Шуъбаи адабиёт доир ба фарҳанг ва ҳунари Китобхонаи миллӣ ворид шуд. Ин китобҳо сар аз соли 2017 нашр мешуданд ва ҳоло дар шакли комил ба китобхона туҳфа шудааст, ки хоҳишмандон метавонанд аз онҳо истифода кунанд. Муаллиф ва муратиб Ҳунарпешаи халқии Тоҷикистон Абдувалӣ Абдурашидов буда, бо саҳмгузории Вазорати фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон интишор ёфтааст.
«Шашмақом» дурдонаи фарҳанги мусиқии классики халқи тоҷик,намунаи баландтарини тафаккури мусиқии миллӣ мебошад. Аз ин рў мантиқан хеле дуруст аст,ки дар сиёсати фарҳангии Тоҷикистони соҳибистиқлол «Шашмақом» аз рўзи аввал мақоми асосиро ишғол намуд.
Дар Бадахшон ноҳияи Ишкошим яке аз ноҳияҳое, ки дорои ёдгориҳои таърихӣ буда, силсилақалъаҳои қадимаро дорост, ки бунёдашон ба асрҳои 2-3 то мелод рост омада, аз таърихи гузаштаи ин вилоят дарак медиҳад. Чун дигар манотиқи Бадахшон водии Вахони Ишкошим макони шикорчиёни қадима будааст, ба ин хотир дар назди остонҳо, ҷойҳои муқаддас ва қариб дар ҳамаи хонаҳои бадахшонӣ, сари бомҳо ва даруни хонаҳо
Устоди шодравон Сотим Улуғдода аз ҷумлаи маъруфтарин адибони кишвар мебошад, ки бо повесту роман, ҳикояву асарҳои саҳнавии худ шуҳрат ёфтааст. Адиби нуктасанҷу донишманд омӯзиши таърих ва гузаштаи пурифтихори миллатро ба як бахши муҳими эҷодиёти худ қарор дода буд. Ин асарҳо имрӯз бидуни шак ганҷинаи прубаҳои адабиёти муосиранд ва вуҷудашон ин сарватро ғанитар кардааст.
«Аҳмади Дониш», «Фирдавсӣ», «Восеъ», «Ривояти суғдӣ», «Пири ҳакимони Машриқзамин», «Субҳи
Дар замони вазирии Меҳрубон Назаров фарҳанги миллии тоҷик инкишофи назаррас ёфт. Масъалаҳои ташкил намудани ҷавонони овоздори мо ба номи Маҳмуҷчон Воҳидов ва ба кор андохтани донишкадаи санъат дар пойтахт, фаъолияти ансамблҳои «Лола», “Гулшан» ва ғайра дар ҳамон вақт ба вукўъ пайваста буданд. Як зумра ҳунарварони ҷавон ба мисли Малика Собирова, Ҷўрабек
