«Рўзномаи сафар ба Самарқанд»-и Руи Гонсалес де Клавихо

Сафири испонӣ Руи Гонсалес де Клавихо ҳанӯз солҳои 1403-1406 асаре таълиф карда аз диду боздидҳо ва сафарҳояш ба мамолики Шарқи он замон. Ин китоб бо номи «Рўзномаи сафар ба Самарқанд» маълуму машҳур аст, ки бо ташаббуси Маркази «Тоҷикшиносӣ»-и Китобхонаи миллии Тоҷикистон бори аввал  бо забони тоҷикӣ  чоп шуд.

Китобро матбааи «ЭР-граф»-и шаҳри Душанбе соли 2016  ба нашр расонд
Китоби мазкур навиштаҳои сафарии сафири испанӣ Руи Гонсалес де Клавихоро дар бар гирифтааст, ки дар солҳои 1403-1406 таълиф гардидааст. Тарҷумаи тоҷикии ин китоби нодир аз ҷониби тарҷумон Ислом Юсуфӣ дар асоси нашри русии Маскав (соли 1990) сурат гирифтааст. Ин китоб зери назари доктори илмҳои филологӣ, профессор Сайфиддин Назарзода ва бо пешгуфтори ў рўи чоп омадааст.

Дар асар аз мавҷудияти забони тоҷикӣ ва давлате бо номи Тоҷик ё Тоҷикия (дар нашри русии он бо номи Тахикиния омадааст) сухан меравад: «Ба зудӣ ба шаҳре расидем, ки Анкой (Андхўй) ном дошт… Ин шаҳр аллакай на ба Мод, балки ба сарзамини Тахикиния мутааллиқ буд. Забони мардуми ин ҷо аз форсӣ тафовут дорад, аммо умуман ба он монанд аст» (саҳ. 126 ҳамин китоб).

Асари Клавихо ба таври рўзафзун диққати олимонро ба худ ҷалб намудааст. Онҳо дар раванди омўзиши таърих, иқтисодиёт, фарҳанг ва рўзгору маишати мардуми Осиёи Наздик ва Осиёи Марказӣ дар ибтидои асри XV ҳатман ба он муроҷиат кардаанд.
Рўзномаи Клавихо дар қатори асарҳои Марко Поло, Иоанн Галенифонтибус, Афанасий Никитин, Барбаро ва Контаринӣ хазинаи тиллоии адабиёти умумиҷаҳонии асримиёнагиро ташкил медиҳад.

Шоҳбегим Маликшоева,
мутахассиси пешбари
Маркази «Тоҷикшиносӣ»