Ҷонибеки Акобир хеле бармаҳал аз олам рафт, ҳатто метавон гуфт дар айни камоли эҷодӣ. Ҳамагӣ 62 сол умр дид, барои адабиёт аз даст додани адибе чун Ҷонибек Акобир талафоти бузурге буд. Замоне тарки олам кард, ки ҳаводорони ашъораш аз ӯ асарҳои дигар интизор буданд.
Ҷонибек вақте аз олам рафт, ки тӯли шояд даҳ соли охир чизе наменавишт.
Ҳаштоду як сол аз марги олими рус, этнографи машҳур, муаррих ва муаллифи китоби “Тоҷикон” Александр Поликарпович Шишов мегузарад. Ӯ худ аслан на муаррих буд ва на этнограф, ҳамагӣ духтуре буд, аммо шавқу майли беандоза ба омӯзиши таърих барояш ин шарафро насиб гардонд, ки муаллифи ду китоби хуби таърихӣ: «Сартҳо» ва «Тоҷикон» гардад.
Александр Поликарпович Шишов 5 декабри соли
Адиб, рӯзноманигори маъруф, ҳаҷвнигори беҳамто. 43 сол муқаддам аз олам даргузашт. Аммо осорашро ҳамоно мехонанд ва боз даҳсолаҳо хоҳанд хонд. Дар муаррифии Иттифоқи нависандагон омада: САМАД ҒАНӢ 2 ноябри соли 1908 дар шаҳри Самарқанд ба ҷаҳон омадааст.Дар Дорулмуаллимини Самарқанд, курси ходимони молияи Тошканд, мактаби ҳизбӣ ва курси рӯзноманигорони назди КМ КПСС таҳсил ва дар рӯзномаҳои Самарқанду Тошканд кор кардааст.
Муҳаррири рӯзномаи «Тоҷикистони Сурх», корманди Институти марксизм-ленинизм, муҳаррири моҳномаи ҳаҷвии «Хорпуштак»
Устоди ҳамаи устодон, шахсияти беназир. Шахсе, ки аввалин чопхонаро аз Маскав ба Душанбе овардааст. Шоире, ки аз қалби Эрон ба Шӯравӣ ҳиҷрат намудаву Тоҷикистонро ватани худ донистааст. Ва дар бораи абарустод Абулқосим Лоҳутӣ хеле зиёд бояд гуфт ва хоҳем ҳам гуфт.
Ҳоло аз зодрӯзи ин азиз як рӯз гузашт. Агар умр вафо мекарда, ҳоло ба 130 қадам мегузошт. Вале чаро гӯем, ки Лоҳутӣ мурда? Устод Лоҳутӣ бо ашъори нобаш, бо хизматҳои шоистааш дар қалбҳо зиндааст ва боз садсолаҳ зинда хоҳад монд.
Ҷамол Қосимов олими соҳаи рустанипарварӣ, профессор, яке аз шахсиятҳои машҳур ва олими шинохта. Шахсе, ки дар Ҷанги Бузурги Ватанӣ ширкат кардаву чун фотеҳи ҷанг бо сари баланд баргаштааст. Солҳо аз корномаҳои ҷангии худу ҳамсилоҳонаш нақл мекард.
Ин моқола соли 2010 дар нашрияи “Ҷумҳурият” чоп шудааст:
Ҷамол, писари Саидқосим, 5 ноябри соли 1919
Миқдори мероси бадеии Савдо ҳанўз маълум нест. Зеро тамоми асарҳои ў дар шакли мураттаб то ба мо нарасидаанд. Мероси мавҷудаи шоир аз 94 порчаи манзум, 5 қасида, 1марсия, 56 ғазал, 2 мухаммас, 1 тарҷеъбанд, 6 маснавӣ, 2 қитъа, 9 рўбоӣ, 11 фард, 1 таърих ва 7 ҳикояти мансур – (як ҳикояи маъруфаш «Музҳика») иборат аст. Мероси манзуми Савдо ба лирикаи ишқӣ ва ашъори ҳаҷвию мутоиба ҷудо мешавад.
Савдо Абдулқодирхоҷа шоири тоҷик соли 1823 дар Бухоро ба дунё омадааст. Дар Бухоро таҳсил кардааст. Савдо зеҳни тез дошта, баробари донишҳои расмии мадраса илми нуҷум, риёзиёт, ҳунари наққошӣ, заргарӣ, меъморӣ, тарроҳӣ, лаввоҳӣ ва навозандагиро ҳам омўхт. Савдо донишманди хуби «Шашмақом» будааст.
