Соли рушди сайёҳӣ ва ҳунарҳои мардумӣ: НУҚРАКОРӢ
Нашр шуд 2018-04-18 15:14
Нуқракорӣ, нуқракӯбӣ, ҳунари аз нуқра сохтан ва ба нуқра зинат додани чизҳо, хотамкорӣ дар нуқра. Нуқра дар заргарии тоҷикон яке аз маҳсулоти асосӣ ба шумор меравад.
Заргарони тоҷик аз замонҳои қадим дар баробари тилло аз нуқраи холис ё бо тилло омехта ҳайкалчаҳо, дастпонаҳо, тавқу овезаҳо месохтанд. Намунаҳои маснуоти нуқрагини қадимӣ дар байни маснуоти аз Хизонаи Омударё ва дигар ҳафриёти дар ҳудуди Осиёи Миёна ёфшуда пайдо гардидаанд, ки аз завқу санъати баланди заргарони тоҷик гувоҳӣ медиҳанд.
Заргарони тоҷик ҳоло ҳам асосан аз нуқра маҳсулоти гуногуни заргарӣ ба монанди нуқракокул (овезаи нӯги гесӯ, ки бо нуқра оро
Дар Кӯлоб ва баъзе деҳоти Рашт дар паҳлуи чоши хирман кордеро (теғаш ба самти қибла) мегузоштанд, то ки он аз чашми бад ва таъсири манфии махлуқоти зиёнрасон муҳофизат намояд. Сипас, пирмарди табаррукеро, ки гузаштагонаш деҳқон будаанд,ба сари хирман даъват менамуданд. Муйсафед бо пойи таҳорат аз чош як мушт ғалларо гирифта, ба он сураеро аз Қуръон хонда медамид ва ба болои чош мепошид.
Баъзе бозиҳои миллӣ ва халқӣ намоишианд, ки аз замонҳои қадим то имрӯз дар байни мардуми тоҷик роиҷ буда, аз ҷониби ҳунармандон, масхарабозон ва ширинкорони халқӣ дар маъракаҳо, маҳфилҳо ва ҷашну идҳо ҳамчун драмаи халқиӣ иҷро карда мешуданд. Бозиҳои Дорбозӣ, Масхарабозӣ, Қофиябозӣ (Аския), Барфӣ, Аҷинабозӣ, Албастибозӣ, Девбозӣ, Шайтонбозӣ, Гургбозӣ, Юрмонбозӣ, Суғурбозӣ, Ҷайрабозӣ, Уқоббозӣ
Таҷлили Наврӯз дар сар то сари кишвар ҳамоно идома дорад. Шояд ин ягона ҷашнворае бошад, ки аз таҷлили такрор ба такрор касе хаста намешавад. Ин ҷашни баҳору сарсабзӣ, ҷашни ободиву озодагӣ. Ҷашнест, ки ниёконамон ба мо мерос гузоштаанд ва бо гузашти садсолаҳо он ҳамоно ҷавон мондааст. Ва таърихаш низ ба такрор хонданиву шуниданист.
Баҳори имсол пайғоми дӯстӣ овард. Сафари Президенти Ҷумҳурии Ӯзбекистон Шавкат Мирзиёев ба Тоҷикистон дар китоби равобит миёни ду кишвари ҳамсоя саҳфаҳои тоза боз кард. Сардии муносибатҳоро об кард, дар дили садҳо ҳазор сокинони ду кишвар шӯълаи умедро фурӯзон намуд. Марзҳо боз мешаванд, рафтумад озод, тиҷорат озод мешавад.
Дутор сози мусиқии халқии тоҷикӣ. Азбаски дутор, ду тор дорад, ваҷҳи тасмияаш низ аз ҳамин ҷост. Дутор, дар байни халқҳои Осиёи Марказӣ ва Туркистони Шарқӣ низ маъмул аст. Он аз аҳди қадим чун сози якканавозӣ ва ҷӯршаванда истифода мешавад.
