Тасма ё миёнбандест, ки дар гузашта мардону занони тоҷик ба миён мебастанд. Камарбандҳои занон нисбат ба камарбандҳои мардон бориктару нафистар сохта мешуданд ва аз ҳар гуна матоъҳои сахту мустаҳкам ва зебо таҳия мешуданд. Камарбандҳои мардон паҳнтар буд, ки онро аз чарми мустаҳкам месохтанд. Камарбанд дар байни тоҷикон аз замонҳои қадим маъмулан аст.
Мардуми тоҷик,маъмулан,агар ба коре азм кунанд,
Суннатҳои либосдўзию либоспўшии тоҷикон дорои мазмунҳои фарҳангию ичтимоӣ ва асотирию эътиқодӣ мебошанд. Онҳо зинаҳои рушду тараққиёти ниёгони мардуми тоҷикро аз даврони бостон то ба имрўз дар худ инъикос кардаанд. Қабл аз ҳама гуфтан лозим аст, ки тоҷикон ба интихоби ранги либос таваҷҷуҳи махсус доранд. Аз замонҳои қадим ниёгони тоҷикон – суғдиёну бохтариён аз матоъҳои пахтагин ва баъдтар абрешимини сафедранг бештар либос медўхтанд.
Ранги сафеди либос рамзи покию озодагӣ, беолоишӣ, бахти сапед ва сулҳу амониро ифода мекард. Дар баробари он дар рўзҳои идҳои суннатию ҷашнҳои маишӣ ва рўзҳои хурсандӣ тоҷикон, ҳам марду ҳам зан либосҳои рангию гулдор ва мунаққашро ба бар мекарданд, ки он орзую омоли рангин ва хушбахтии мардумро
Кулолӣ аз ҳунарҳои суннатии маъруфи тоҷикон мебошад, ки ба истеҳсоли маснуоти гилӣ марбут аст. Пешаи кулолӣ дар гузашта бештар дар шаҳрҳои калон рушд ёфта, маҳсулоти сохтаи онҳо нисбатан босифат, хушнамуд ва зебо буданд. Дар деҳот зарфсозӣ ё кулолӣ, бештар ба зиммаи занҳо буд. Онҳо аз гилҳои маҳаллӣ бидуни дастгоҳ зарфҳо сохта, дар ҷойи соя хушконида, дар оташдонҳои наздиҳавлигӣ мепӯхтанд. Барои сўзишворӣ, одатан, порўи чорпои хонагӣ истифода мешуд.
Читгарӣ усули истеҳсоли чити нақшдор аст. Санъати Читгарӣ дар гузашта дар якчанд шаҳри тоҷикнишини Осиёи Марказӣ аз ҷумла, дар Хуҷанду Самарқанд, Бухорову Истаравшан, Ҳисор (Қаратоғ) ва ғайра маъмул буд. Чит матои сабуки бофтаест, ки тору пуди он аз риштаҳои пахтагин иборат аст. Матои чит ду навъ дорад: якранг ва гулдор. Аз чит курта, шалвор, ҷома, кӯрпа, кӯрпача, парда, чодар ва ғайра медӯзанд.
Читгарон мувофиқи дархосту фармоиши харидорон
Аз марги ҳунарманди нотакрор Туҳфа Фозилова 33 сол гузашт ва аз мавлудаш 101 сол. Хотираҳо аз ӯ ҳамоно зиёданд, нақшҳои мондагораш аз ёд зудуда нашудаанд. Бонуи ҳунар умри дароз надид, 68-сола буд, ки рафту ҳаводорони ҳунари волояшро дар сӯг нишонд. Ва муддати ин 33 сол аз ӯ чун ҳунарманди пурҳунар ёд мешавад.
Ин сатрҳо ба хотираи устоди баркамол, ситораи
Зардўзӣ, навъи санъати ороиши амалӣ. Як соҳаи ҳунармандист, ки тавассути риштаҳои зари сафеду зард дар рўйи матоъ нақшҳои гуногун дўхта мешавад. Чунин тарзи дўхт бо нафосату шукўҳи бадеии худ фарқ мекунад. Асосан дар рўи махмал ва шоҳӣ зардўзӣ мекунанд. Дар гузаштаи дур зардўзӣ дар рўи чарм, карбос ва пашм низ маъмул будааст.
Дар маъхазҳои адабию бадеӣ ва таърихӣ оид ба
