Марди муҳтарам зани муғул нест

«Оқо» вожаи муғуливу туркист, ки ҳамзабонони эронии мо иқтибос кардаанд ва дар мавриди муроҷиат ба мардон ва ё дар ғайби эшон,  агар хоҳанд эҳтиромашонро иброз доранд ба кор мебаранд «оқои Мурод», «оқои Шаҳидӣ» ва ғайра.
Чун сиёсати ҳизби коммунист ва давлати  шўравӣ мухолиф бо табақабандии шаҳрвандон буд ва як навъ баробариро илқо мекард (дар солҳои аввал содиқона ва дар солҳои поёнии мавҷудияти худ зоҳиран)  тайи ҳафтод сол ҳукумати шўравӣ чунин вожаҳо аз забони муҳовараӣ ва катбии тоҷикон билкулл уфтоданд.
Пас аз бозсозии Горабчёв  ва тайи солҳои истиқлол «оқо» ба забони ворид шуд. Аммо азбаски қисме аз эрониҳо садои  «қ»-ро  ба гунаи «ғ» талаффуз менамоянд, бархе қаламбастони мо  низ «оқо»-ро, ки ба ростӣ чунон хушоянд ҳам нест, боз ҳам зишттар карда, ба «оғо» табдил додаанд.
Чунончи дар як хабари кўтоҳ ин вожа ба гунаи ғалат ду бор чоп шудааст:
«Асозода инчунин шикоят аз сафири феълии Ҷумҳурии Исломии Ирон дар Тоҷикистон оғои Алиасғари Шеърдўст дорад»
«Мутаассифона, баъди заҳматҳои кашидаи сафири собиқи Ирон дар Тоҷикистон оғои   Шабистарӣ дар таъсиси ин махзани дониш, сафорат дигар ёди он накард» (Тоҷикистон, 8 феврали 2012, № 6)
Тағйири ҳамин як ҳарф ва садо дар ин вожа  маънии онро низ ба куллӣ дигар мекунанд ва  вожаи эҳтиромро ба калимаи таҳқир бадал месозад.  Хабарнигор  хоста риояти  эҳтиром бикунад, аммо чун саводаш камтар буда, марди муҳтарамро таҳқир кардааст. «Оғо» низ вожаи муғулист  ва ба маънои аввал занони сарон ва бузургони муғулро мефаҳмонад,  яъне гунаи муаннаси  «оқо» аст ва ба маънои маҷозӣ хоҷасароёнро низ мегуфтаанд.  Дар чунин маворид аст, ки мегўянд, «сухан дониста  гў, то дўстро душман нагардонӣ» . 

Абуқодири Рустам